Μαθήματα

Ανάλυση Οικονομικών και Κοινωνικών Δικτύων

Γενικά

Περιεχόμενα μαθήματος

  1. Εισαγωγικές έννοιες, γράφημα, δίκτυο, κορυφές, ακμές.
  2. Αναπαράσταση δικτύου στον υπολογιστή, πυκνότητα, συνδεσιμότητα.
  3. Παρουσίαση δωρεάν λογισμικών (gephi, nodexl).
  4. Συντομότερες διαδρομές, αλγοριθμική επίλυση.
  5. Συντομότερες διαδρομές, εφαρμογή στη διαχείριση έργου (PERT – CPM).
  6. Κοινωνικά Δίκτυα, τεχνικές μοντελοποίησης.
  7. Σημαντικοί κόμβοι (centrality metrics – υπολογισμοί και αλγόριθμοι).
  8. Σημαντικοί κόμβοι – εφαρμογές.
  9. Ομαδοποίηση (cliques, clans, communities), εύρεση.
  10. Εφαρμογές στο χώρο της οικονομίας και χρηματοοικονομικής.
  11. Εφαρμογές στο χώρο της διοίκησης και του marketing.
  12. Παρουσίαση εργασιών.
  13. Επαναληπτικό μάθημα.

Μαθησιακοί Στόχοι

Η Θεωρία Δικτύων είναι μια νέα σχετικά περιοχή της Επιστήμης στα πλαίσια της Επιχειρησιακής Έρευνας και της Θεωρίας Γραφημάτων. Πρόσφατες εξελίξεις στη βιβλιογραφία θεωρούν ότι πρόκειται πλέον για ένα νέο γνωστικό αντικείμενο, με δική του μεθοδολογία. Στο μάθημα αυτό γίνεται μια εισαγωγή στις κλασικές έννοιες της θεωρίας γραφημάτων και της αριστοποίησης σε δίκτυα. Ακολούθως εισάγονται νεότερες έννοιες που σχετίζονται με την Ανάλυση Κοινωνικών Δικτύων (Social Network Analysis) ως προς τη δομή τους. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στη μοντελοποίηση προβλημάτων που σχετίζονται με το γενικότερο αντικείμενο της Οικονομίας και της Διοίκησης, όπως στην ανάλυση δικτύων εργαζομένων – πελατών – επιχειρήσεων, πιστωτικών ιδρυμάτων, μετοχών, αλλά και στην παραγωγή νέας πληροφορίας μέσω τεχνικών data mining.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος αυτού, οι φοιτητές και φοιτήτριες θα:

  • Μπορούν να ορίσουν τις έννοιες γράφημα, δίκτυο και τα συστατικά τους στοιχεία.
  • Γνωρίσουν και εφαρμόσουν κλασικούς αλγόριθμους της αριστοποίησης σε δίκτυα.
  • Μοντελοποιούν κλασικά προβλήματα της επιχειρησιακής έρευνας σε μορφή δικτύου και θα τα επιλύουν (συντομότερες – μεγαλύτερες διαδρομές, PERT, CPM).
  • Αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητα αναπαράστασης διασυνδεδεμένων μονάδων σε διάφορα πεδία της σύγχρονης οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης.
  • Γνωρίσουν έννοιες σχετικές με τη σημαντικότητα συγκεκριμένων κόμβων.
  • Αναλύουν δίκτυα ως προς τη σημαντικότητα κόμβων με χρήση συγκεκριμένων λογισμικών.
  • Αναγνωρίσουν την ανάγκη ομαδοποίησης και τις διάφορες δομές (κλίκες, cores, clans, communities) και θα αποκτήσουν γνώση και εμπειρία στον τρόπο αναζήτησής τους.
  • Υλοποιήσουν στα πλαίσια ατομικής ή ομαδικής εργασίας ένα ή περισσότερα κοινωνικά δίκτυα και θα τα μελετήσουν μακροσκοπικά αλλά και σε επίπεδο κόμβου.
  • Αποκτήσουν γνώση για την ανάλυση συνδέσμων (link analysis).
  • Αξιολογούν και κατατάσσουν συγκεκριμένα δίκτυα σε κατηγορίες (small worlds, scale free, random).
  • Αναπτύξουν ικανότητες απόκτησης νέων γνώσεων που σχετίζονται με τη θεωρία δικτύων και τις εμφανίσεις της στην επιστήμη τους.

Γενικές Ικανότητες

  • Αυτόνομη εργασία.
  • Ομαδική εργασία.
  • Λήψη αποφάσεων.
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις.
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

  • Στην αίθουσα, πρόσωπο με πρόσωπο.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

  • Τ.Π.Ε στη Διδασκαλία και στην Επικοινωνία με τους φοιτητές.
  • Επιπλέον χρήση της πλατφόρμας eclass του Τμήματος

Οργάνωση Διδασκαλίας

ΔραστηριότηταΦόρτος εργασίας εξαμήνου
Διαλέξεις26
Ασκήσεις – Πράξεις που εστιάζουν στην εφαρμογή μεθοδολογιών και ανάλυση μελετών περίπτωσης13
Συγγραφή Εργασίας20
Αυτοτελής Μελέτη66
Σύνολο125

Αξιολόγηση Φοιτητών

Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει:

  • Ερωτήσεις κρίσεως.
  • Ερωτήσεις σύντομης απάντησης.
  • Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρίας.
  • Ερωτήσεις Σ-Λ και πολλαπλής επιλογής.
  • Ασκήσεις εφαρμογής.

Σε κάθε ερώτηση προσδιορίζονται το ειδικό βάρος και τα μόρια που αναλογούν.
Θα υπάρξει μία ατομική ή ομαδική εργασία δημιουργίας και μελέτης δικτύου που θα έχει 40% βαρύτητα στη διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

  1. Charles Kadushin, ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ, 2019, ΚΡΙΤΙΚΗ
  2. Katharina A. Zweig, Network Analysis Literacy, 2016, Springer Vienna,
    https://service.eudoxus.gr/search/#s/social%20network%20analysis/0
  3. Νικολόπουλος Σταύρος, Γεωργιάδης Λουκάς, Παληός Λεωνίδας, Αλγοριθμική θεωρία γραφημάτων,
    https://repository.kallipos.gr/handle/11419/2067